حجت الاسلام و المسلمین سعید بهمنی در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه با اشاره به معنویت خاص ماه مبارک رمضان و برکات و دستاوردهای عظیم آن ابراز داشت: خدای متعال در آیه 183 سوره مبارکه بقره می فرماید: "ای کسانی که ایمان آورده اید روزه بر شما واجب شد، همانطور که بر اقوام قبل از شما واجب شده بود ،شاید که با تقوا شوید"

وی افزود: این آیه و آیاتی از این دست نشان می دهد  که میان عمل روزه دار و تقوا یک رابطه مهمی وجود دارد به این معنا که اگر روزه با حدود و شرایط خاص خود انجام شده و مانعی بر سر راه تحقق اهداف آن وجود نداشته باشد ، منتهی به تقوای الهی می شود

معنای تقوا و تفاوت آن با هوش هیجانی انسان

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی همچنین ادامه داد: حالا این سوال مطرح می شود که به راستی تقوا چیست که یکی از حکمت های اصلی روزه گرفتن این است که به تقوا برسیم؛ باید توجه داشت که تقوا، توانایی درونی است که با آن چه در روان شناسی به آن هوش هیجانی می گویند، نزدیک است.

وی گفت: نکته مهمی که در این میان وجود دارد این است که چون ماده تقوا از وقایه است، لذا هر امری که در آن پرهیزکاری باشد اما به وقایه نرسد، تقوای تام نیست. از سویی نیز هوش هیجانی اگر منجر به تحفظ نهایی نشود، وقایه و تقوا نمی باشد.

این محقق و پژوهشگر قرآنی همچنین افزود: در مباحث مرتبط با علم روانشناسی، منظور از هوش هیجانی این است که ما در مقابل هیجانات نفس، خودمان را کنترل کرده و کارها را به هنگام و به اندازه انجام دهیم و تقوا نیز یک توانایی در وجود انسان هاست که در معنای کلی به مفهوم خویشتن داری از انجام گناه و معصیت است و وجود آن به سان گوهر گرانبهایی است که باید قدردانش بود و در تقویت آن کوشید.

تحقق کرامت؛ کارکرد مهم رعایت تقوا

وی یادآور شد: اگر تقوا در وجود فرد مطرح باشد، خودش منتهی به عمل است و نتیجه اش انجام واجبات و ترک محرمات است که این فعل و ترک فعل هر چند در ذات تقوا نیست اما مساوی با آن شمرده می شود و از این حیث کارکرد مهم تقوا این است که انسان به کرامت می رسد و اساساً ملاک کرامت و برتری در نزد خدای متعال، رعایت همین تقواست.

وی اضافه کرد: در واقع ما با تقوا زمینه روزه حقیقی را پیدا می کنیم و انسان در نزد خدای متعال کریم می شود؛ آدمی با کرامت نفس، توانایی مدیریت خواسته ها و امیال خود را پیدا می کند و بر اساس روایات صادره از ناحیه حضرات معصومین(ع) وقتی ما کرامت یافتیم، شهوات و رذایل نزد ما خوار می شوند.

حجت الاسلام و المسلمین بهمنی بیان داشت: طبعاً کسی دوست ندارد با اشیا و چیزهای خوار همراه شود به خصوص در رابطه با نفس خود و لذا روزه چنین هنر و خاصیت بزرگی دارد که به انسان کرامت و عزت نفس می دهد.

قدرت و توانایی انسان در مواجهه با شهوات و هوای نفس

وی گفت: اگر با شرایط و حدود لازم، انسان توفیق به جای آوردن روزه داشته باشد، در این صورت تقوای حاصل شده باعث می شود که انسان به کرامت دست یابد و این کرامت ما را بر مدیریت امیال و خواسته ها مسلط و موفق می سازد.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با بیان این که شرایط و حال و هوای ماه رمضان توأم با یک فضای معنوی به خصوصی است، افزود: همین فضای معنوی کمک می کند که انسان در سایه تقوا و مراقبه و محاسبه ، کمتر به سمت آسیب ها و بزهکاری ها برود ، کما این که در ماه رمضان به گواه آمار موجود، آسیب های اجتماعی و فرهنگی در مقیاس فردی و اجتماعی کاهش می یابد.

وی ابراز داشت: این که در دیگر ایام سال متاسفانه این حالت معنوی و فضای سالم، کمتر وجود دارد به خاطر آن است که متاسفانه گاه تقوای ما در تراز مورد انتظار نیست چرا که اگر در تراز مورد نظر بود ما به جای ملاک های نفسانی و طاغوتی فقط به خواسته های الهی توجه می کردیم و در نهایت به قرب الهی دست می یابیم.

ماه رمضان؛ ماه تمرین در مواجهه با آلودگی های دنیا

این محقق و پژوهشگر حوزوی همچنین گفت: این که ما گرفتار دنیا و مشکلات آن هستیم به خاطر آن است که تقوای ما در تراز مورد نظر که خدای متعال می فرماید، نیست و از این حیث ماه مبارک رمضان یک فرصتی است که ما تلاش کنیم مهارت رفتاری مناسب در این باره برای پرهیز از گناهان و معاصی پیدا کنیم.

وی اضافه کرد: در واقع ماه رمضان و احرام در برابر گناهان مثل این است که کسی به باشگاه می رود تا با تمرین خود را ورزیده و مقاوم سازد و بتواند در برابر حریفان مقاومت کرده و در نهایت به موفقیت برسد.

وی بیان داشت: این تمرین سی روزه در چنین باشگاهی، کمک می کند تا ما در تیم متقیان قرار گرفته و یا دست کم زمینه های لازم برای این حضور را پیدا کنیم و این مساله در مقیاس فردی و اجتماعی و در کلان قضیه جامعه و امت اسلامی بسیار حایز اهمیت است.

عضو شورای توسعه فرهنگ قرآنی کشور تصریح کرد: بی شک اگر چنین توانایی و ورزیدگی در ما شکل بگیرد در برابر قدرت اغواگر رقیب و قدرت نرم او، مقاوم می شویم و یکی از برکات تقوا این است که به انسان علم و فرقان می دهد و کسی که تقوا ورزد ، بر اساس آیه نورانی قرآن، خداوند برای او راه گشایش قرار می دهد و او را از حالت انفعال در برابر دشمنان و رقبایش خارج می سازد.

دوری از فرهنگ ناب دینی؛ عامل گرفتاری مسلمین

وی همچنین با اشاره به بیانات مقام معظم رهبری در دیدار قاریان و فعالان قرآنی در نخستین روز از ماه مبارک رمضان امسال گفت: ما با گوهر تقوا می توانیم به یاری دین خدا بشتابیم و اگر امروز می بینیم که جوامع اسلامی دچار مشکلات و گرفتاری ها و به تعبیر رهبر معظم انقلاب مثل قضیه فلسطین دچار نکبت شده اند، به خاطر این است که از فرهنگ ناب قرآنی و اسلامی دور شده ایم.

حجت الاسلام و المسلمین بهمنی در خاتمه سخنان خود افزود: از سویی باید توجه داشته باشیم که اساساً ما نمی توانیم با تشبه به کفار ، کار دین خدا را به پیش ببریم ، چرا که اسلام باید با آداب و الگوها و مدل های خود پیش برود و و این مدل سرمنشا آن تقواست به این خاطر که با تقوا جامعه اصلاح شده و به سمت اهداف متعالی خود حرکت می کند.

گفتگو از: سید محمد مهدی موسوی